In het dierenrijk speelt geluid een belangrijke rol. Zowel het produceren als het waarnemen van klanken is voor veel dieren een vorm van communicatie en navigatie waar ze afhankelijk van zijn. Zo ook de mens. Onze klanken hebben wij zelfs visueel gemaakt door het gebruik van tekens, wat ons in staat stelt om niet alleen maar te roepen, maar ook te schrijven. Gebruikmakend van een alfabet zodat ons vocale bereik gelezen kan worden. Wat helemaal uniek is, is dat wij als homo sapiens niet alleen onze taal tot geschrift hebben gemaakt, maar ook er tellen aan toe hebben gevoegd. Geen enkel ander wezen op aarde maakt gebruikt van wiskunde.
Wiskunde. Algoritmes. Een manier om onze waarnemingen en gedachten te omschrijven. Nauwkeuriger dan woorden. Beperkt door eigen ratio. Van één tot oneindig. Van eerste tot laatste. En het laatste heeft voor mij altijd wat speciaals. De laatste dag van het jaar, laatste voetbalwedstrijd van het seizoen, laatste bitterbal in de schaal. Laatste rondje. Laatste nummer. Laatste groet. Kus. Laatste keer. Ik weet dat iets dat is, een was gaat worden. Wat gaat komen, gaat gebeuren. Gaat er zijn.
Eén waardevolle herinnering van een laatste, is mijn laatste jaar op de HAVO. Tijdens mijn laatste jaar op het Moller voelde het voor mij alsof ik mijn diploma al op zak had. Als extra uitdaging voor alle leerlingen werd er gevraagd een profielwerkstuk te maken voor bepaalde vakken. En zo kwam het dat ik dit samen met Geert voor wiskunde deze uitdaging moest volbrengen. Het profielwerkstuk bedoeld als eindbaasopdracht. Meesterproef om te laten zien wat je kan en weet. Grensverleggend en uitdagend. Vanuit dit educatief perspectief werd ons gevraagd alle priemgetallen onder de 1000 op te schrijven. Dat waren er een hoop.
Vandaag de dag kan iedereen met toegang tot internet priemgetallen opzoeken. Priemgetallen zijn helder gedefinieerd en staan onomstotelijk vast in de taal van wiskunde. De aan ons gestelde eindbazenvraag beantwoord met lichtsnelheid. Wat ons destijds een klein uur kostte is nu binnen een seconde online opgezocht. Als ik voor iets wat een paar jaar geleden een meesterproef was nu zo een antwoord heb, hoe uitdagend is het dan? Welke meesterproef zou ik vandaag de dag dan voorgeschoteld krijgen? Hoe toon ik mijn kundigheid in wiskunde nu een simpel rekenmachine dat zelfs geëvolueerd in een algoritme waarmee ik kan praten. Of andersom, hoe wordt mijn kundigheid getoetst in een taal die vanuit ratio door de mens zelf is ontwikkeld?.
De priemgetallen die mij gevraagd werden zijn gebruikt om algoritmes te ontwikkelen die mij nu van antwoorden voorzien. Algoritmes om mee te chatten en zelfs creativiteit ogenschijnlijk onbeperkt en schaalbaar maakt. Ongeacht de complexiteit of rekenkracht zal een correct algoritme mij altijd van de juiste priemgetallen voorzien. Wiskundig zijn deze onbetwistbaar. Net als je oude Zakjapanner. Voor minder onomstotelijke zaken biedt de op wiskunde gebaseerde chat-tools ook antwoorden. Informatie over die reis de je wil maken, herschrijven van je geschreven tekst, advies over wie-wat-waar. Alles wat digitaal beschikbaar is wordt gebruikt om als repliek te dienen op jouw vraag. Jouw input. Jouw prompt.
Wanneer we chatten met algoritmes, A.I, is de reactie die wij krijgen erg afhankelijk van ons prompt. De woorden die we gebruiken, de formulering van de tekst, de volledigheid en verbanden of context die we typen. Voor schrijven en rekenen ligt dat wat eenvoudiger. Van Dale (noemen we niet meer dik) gevuld met woorden en de gestelde werkwoordstijden samen met ezelsbruggetjes, zoals het kofschip, maken dat we het Nederlands Dictee kunnen houden om de kwaliteit van tekst en vaardigheid te toetsen. In de wiskunde zijn er meer vrijheidsgraden en dienen we rekening te houden met de volgorde van bewerkingen en de oneindigheid van Pi.
Wat zijn alle piemelgetallen onder de 1000? Vroeger kon ik ze opschrijven. Nu zou het een typefout zijn waarvan ik benieuwd ben hoe deze algoritmisch wordt beantwoord. Jouw prompt bepaald de output van het algoritme. Dus wie kan communiceren met computers behaald de meesterproef? En wie kan communiceren met mensen kent niet alle priemgetallen?
Lijkt me goed eens na te denken over wat echt telt.
Leave a comment